Quả roi không đậu hoặc đậu nhưng rụng sớm – nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

1. Dấu hiệu thường gặp

• Cây ra hoa nhiều nhưng không hình thành trái.

• Trái roi mới đậu nhưng bị rụng sau vài ngày.

• Trái rụng khi còn nhỏ, còn vết đài hoa, đôi khi có dấu chích của côn trùng.

• Trái bị teo, nhũn hoặc chuyển màu vàng trước khi rụng.

Trái rụng khi còn non và có vết chích của côn trùng

2. Nguyên nhân khiến quả roi không đậu hoặc rụng sớm

a. Do thời tiết và điều kiện ngoại cảnh

• Mưa dầm, ẩm độ cao trong giai đoạn trổ hoa gây rửa trôi phấn, hoa thụ phấn kém.

• Nhiệt độ thấp hoặc nắng gắt làm hỏng bầu noãn hoặc khô đầu nhụy.

• Gió mạnh, rung lắc cây làm hoa/trái non rụng cơ học.

b. Thiếu dinh dưỡng vi lượng và hormone sinh trưởng

• Thiếu Bo, Kẽm, Canxi ảnh hưởng đến sự hình thành mô noãn, mô liên kết giữ trái.

• Thiếu Cytokinin, Auxin tự nhiên, cây không giữ được trái non.

c. Sâu bệnh hại hoa và trái non

• Các loại bọ xít, ruồi đục quả, nấm anthracnose, thán thư, nấm Monilinia tấn công hoa/trái khiến mô bị tổn thương và rụng sớm.

Một số loài côn trùng gây hại trên cây

d. Cây ra hoa khi sức khỏe kém

• Cây suy, bộ rễ yếu, bị nghẹt rễ, úng nước.

• Chuyển giai đoạn đột ngột, chưa kịp tích lũy dinh dưỡng nuôi trái.

3. Giải pháp khắc phục hiệu quả

a. Cân bằng dinh dưỡng trước và sau khi ra hoa

• Bón phân hữu cơ hoai mục kết hợp NPK có tỷ lệ lân và kali cao (ví dụ: 10-30-20).

• Phun bổ sung vi lượng: Bo (Solubor), Zn-EDTA, Ca-EDTA, Mg để tăng chất lượng hoa và khả năng giữ trái.

b. Hỗ trợ ra hoa và đậu trái bằng chất điều hòa sinh trưởng

• Trước khi hoa nở 5–7 ngày, có thể phun:

  • Compound Sodium Nitrophenolate (Atonik): 0,3–0,5g/L

  • Bo (Solubor): 1–2g/L
    → Giúp tăng tỷ lệ đậu trái, mô giữ trái chắc khỏe.

• Sau đậu trái 3–5 ngày, phun:

  • Cytokinin DA6 25ppm + Brassinolide 0.15% 10ppm

  • Auxin NAA liều thấp 5–10ppm
    → Hạn chế rụng trái sinh lý.

Thời kỳ cây ra hoa đậu trái

c. Phòng trị sâu bệnh kịp thời

• Kiểm tra kỹ ruồi đục quả, bọ xít và nấm bệnh gây đốm lá, đốm trái. Có thể phòng bằng:

  • Trichoderma để cải tạo đất, phòng nấm từ gốc.

  • Kết hợp Chitosan phun giai đoạn hoa – trái non để diệt khuẩn, tăng đề kháng tự nhiên.

Hậu quả nếu không phòng trị kịp thời

d. Bổ sung chế phẩm tăng sức đề kháng

• Dùng Amino Acid, rong biển, vitamin B1 giúp cây phục hồi nhanh, duy trì cân bằng sinh lý, đặc biệt trong mùa mưa hoặc thời điểm cây ra hoa – nuôi trái.

4. Một số lưu ý khi chăm sóc cây roi giai đoạn hoa – trái

• Không tưới quá nhiều nước khi cây đang trổ hoa hoặc đậu trái non.

• Tránh sử dụng thuốc trừ sâu hóa học có tính mạnh vào giai đoạn hoa.

• Không bón phân đạm cao khi cây đã ra hoa vì dễ gây rụng sinh lý.

5. Tổng kết

Tình trạng quả roi không đậu hoặc đậu rồi rụng sớm là vấn đề phổ biến nhưng hoàn toàn có thể xử lý nếu hiểu đúng nguyên nhân và chăm sóc hợp lý. Bên cạnh kỹ thuật canh tác, cần phối hợp dinh dưỡng, vi lượng và điều hòa sinh trưởng một cách khoa học, đặc biệt là trong các điều kiện thời tiết bất lợi.